Zamki Joannitów na ziemiach Polskich

O Krzyżakach oraz ich zamkach wszyscy słyszeli, o Templariuszach również,a Joannici są stosunkowo najmniej znani w Polsce. Być może dlatego, że nie narosły wokół nich legendy, zwłaszcza te o ukrytych skarbach. Joannici byli zakonem rycerskim, który w uznaniu swojej działalności dostawał liczne przywileje i majątki w całej Europie. Na ziemie współcześnie polskie dotarli już w XII wieku. Najwięcej po sobie zostawili Joannici z Brandenburgii, a jeśli chodzi o ziemie polskie to ściślej z Nowej Marchii i Ziemi Lubuskiej. Ich znaczenie wzrosło dopiero po przejęciu części majątku Templariuszy, duże skupisko komandorii zrzeszone było w Baliwat Brandenburski. Baliwat miał sporą autonomię w ramach zakonu, ale nie zerwał z nim związków nawet gdy śladem władców Brandenburgii Joannici z Baliwatu przyjęli luteranizm. To właśnie Joannici z Baliwatu Brandenburskiego budowali zamki, z których kilka przetrwało do dzisiaj, chociaż w większości jako ruiny (więcej o historii Joannitów – https://discover.pl/zakon-maltanski-joannici/ ).

Początkowo Baliwat nie miał stałej siedziby i urzędował w Chwarszczanach lub Łagowie. W 1426 roku Joannici kupili Słońsk wraz z zamkiem, który przebudowali na siedzibę Baliwatu. W XVI wieku zamek rozbudowali, a po wojnie trzydziestoletniej przebudowali na barokową rezydencję. Zamek niestety został podpalony w 1975 roku i dzisiaj jest w ruinie.

W połowie XIV wieku Joannici kupili dobra łagowskie, a samym Łagowie zbudowali zamek jako siedzibę komturii. Zamek w Łagowie zbudowany na niewielkim wzgórzu, między dwoma jeziorami tylko raz był oblegany. Joannici ciągle go rozbudowywali i umacniali, dzisiaj są to cztery skrzydła otaczające dziedziniec, duża baszta bramna i wysoka wieża.

Zamek Drahim został zbudowany w drugiej połowie XIV wieku i niedługo potem znalazł się w granicach Królestwa Polskiego. Joannici nie byli lojalnymi poddanymi i Jagiełło odebrał im zamek i włości.

Zamek w Swobnicy został zbudowany po 1377 roku, był to dość duży zamek z jeszcze większym przedzamczem. Joannici utracili go po wojnie trzydziestoletniej, a z czasem przejęli go władcy Prus, którzy przebudowali go na rezydencję w stylu barokowym. Dzisiaj to w dużym stopniu ruiny.

Przez pewien czas Joannici dysponowali zamkiem w Świebodzinie, po którym dzisiaj pozostało jedno skrzydło przylegające do szpitala.

W Chwarszczanach zamku nie było, ale pozostał kaplica zbudowana jeszcze przez Templariuszy. Chwarszczańscy Joannici przenieśli się do Świdwina. Była to zamiana dóbr z inicjatywy Jana z Kostrzyna, władcy Nowej Marchii, który wolał mieć dobra bliżej swojej siedziby.

Back to Top